Bolu il merkezindeki bağımsız anaokullarında vakıf destekli (VD=1) okulların erişim, kapasite dengesi ve hane düzeyi maliyetler üzerindeki etkisini inceleyen bu çalışma, bulguların politika uygulamalarına dönüştürülebilmesi amacıyla bütüncül bir çerçeve sunmaktadır. Öncelikle QGIS tabanlı arz–talep haritalama ve akış modellemesi ile mevcut durum nicelleştirilmiş, ardından “VD=0” karşı-olgusal senaryosu kurgulanarak kayıt akışlarının mekânsal yeniden dağılımı ve olası düğümlenme noktaları simüle edilmiştir. Buna paralel olarak, okul servisi–toplu taşıma–kişisel araç olmak üzere üç kollu hane maliyeti modülüyle mesafe ve zamanın parasal karşılığı hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar birbirini tamamlar niteliktedir: VD=1 okullar merkez–çeper ekseninde belirgin bir “kapasite tamponu” işlevi görmekte; kapatılmaları hâlinde akışlar az sayıda düğüm okulda yoğunlaşarak aşım riskini artırmakta ve belirli okullara yönelim yaklaşık %25–%33 oranında yükselmektedir (örneğin Köroğlu odaklı akış). Bu yoğunlaşma, kısa vadede sınıf kalabalıklığı ve yönetim yükünü, orta vadede ise öğretim niteliği ve ebeveyn memnuniyetini olumsuz etkileyebilmektedir. Hane maliyetleri açısından, kişisel araç kullanımında aylık ek yük 0–5 km bandında yaklaşık 1.498–1.861 TL’ye, 5–15 km bandında 3.859–5.069 TL’ye çıkmakta; servis ve toplu taşıma belirli eşiklerde maliyeti düşürse de toplam yükün ana belirleyicileri mesafe ve zamandır. Bu bulgulara dayanarak, kısa vadede rota/akış optimizasyonu ve geçici derslikler, orta vadede çeperde modüler/uydu sınıflar ile çok-okullu kayıt havuzu, uzun vadede ise planlı kapasite artışı ve çok-paydaşlı finansman önerilmektedir. Sonuç olarak, VD=1 okulların varlığı hem eşitlikçi erişimi hem de sürdürülebilir kapasite yönetimini desteklemekte; yaşam döngüsü maliyet yaklaşımı ve yerel yönetişimle ölçeklenebilir politika paketlerine dönüştürülebilecek kanıtlar üretmektedir.

Göksu nehri üzerinde geçmiş dönemlerde ve yakın zamanda birçok defa taşkın yaşanmıştır. Söz konusu taşkınları önleme ve azaltma amacıyla çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Taşkın olayının temelinde akarsu yatak su iletim kapasitesinin azalması yatmaktadır. Bununla birlikte iklim değişimi ve arazi kullanımındaki değişimler gibi birçok faktör taşkın riskini doğrudan etkilemektedir. Klimatolojik ve meteorolojik kökenli afetlerden olan taşkın, büyük maddi hasarlara ve önemli can kayıplarına neden olmaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde taşkına duyarlı alanların önceden belirlenmesi can ve mal kaybını minimize etmede büyük katkı sağlayacaktır. Son yıllarda birçok mekânsal problemi çözmede etkili ve pratik sonuç üreten coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama teknolojileri, taşkına duyarlı alanların belirlenmesinde sıklıkla kullanılmaktadır. Bununla birlikte kompleks mekânsal problemlerin çözümünde büyük avantaj sağlayan çok kriterli analiz tekniği, doğa kaynaklı afetlerin anlaşılmasında da önemli katkılar sağlamaktadır.

Bu çalışmada, Göksu nehri havzasında taşkına duyarlı alanlar, coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama araçları kullanılarak çok kriterli analiz tekniğiyle belirlenmiştir. Havzada taşkına duyarlı alanların belirlenmesi için gerekli olan tüm parametrelere ait tematik katmanlar coğrafi bilgi sistemleri ortamında üretilmiştir. Böylece havzada taşkına duyarlı alanların mekânsal dağılışı belirlenmiş ve afet öncesi erken uyarı sisteminin geliştirilmesine katkı sağlanmıştır.

Bu çalışma, Cengiz Aytmatov’un Gün Olur Asra Bedel adlı romanını coğrafya-edebiyat ilişkisi ve edebî ekoloji yaklaşımı çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, edebî metinlerde coğrafi mekânın yalnızca olayların geçtiği edilgen bir zemin değil, kültürel bellek, ideolojik çatışma ve çevresel dönüşüm süreçlerini taşıyan kurucu bir unsur olduğu varsayımından hareket etmektedir. Bu doğrultuda roman, Sarı Özek bozkırı merkezinde karasal iklim koşulları, sınırlı biyoçeşitlilik, insan-doğa ilişkileri ve antropojenik müdahaleler bağlamında nitel ve yorumlayıcı bir yöntemle analiz edilmiştir.

Çalışmada, öncelikle Sarı Özek coğrafyasının sert karasal iklim özelliklerinin, roman kişilerinin yaşam pratiklerini ve anlatının ritmini belirlediği ortaya konulmuştur. İklimsel koşullar, insanın doğayla uyum içinde var olma zorunluluğunu vurgulayan ekolojik bir çerçeve sunmaktadır. Ardından, romanda sınırlı sayıda yer alan hayvan figürlerinin (tilki ve deve) bozkır ekosisteminin kırılgan yapısını ve geleneksel yaşam biçimlerinin çevreyle kurduğu dengeli ilişkiyi simgesel düzeyde temsil ettiği gösterilmiştir. Bu figürler aracılığıyla doğa, etik ve kültürel anlamlar üreten canlı bir sistem olarak kurgulanmaktadır.

Araştırmanın bulguları, demir yolu hattının Sarı Özek coğrafyasında yarattığı mekânsal ve ekolojik parçalanmanın, Sovyet modernleşme ve sanayileşme ideolojisinin doğaya müdahalesini simgelediğini ortaya koymaktadır. Tren yolu, bozkırın doğal ritmiyle uyumsuz, mekanik ve hız odaklı bir yaşam anlayışını temsil ederken, geleneksel mekânsal sürekliliği kesintiye uğratmaktadır. Bu antropojenik müdahalenin en çarpıcı sonucu ise Ana-Beyit Mezarlığı’nın uzay üssüne dönüştürülmesiyle görünür hâle gelmektedir. Kutsal ve kültürel bir hafıza mekânının askerî ve teknolojik bir alana dönüştürülmesi, ekolojik belleğin ve kültürel sürekliliğin sistematik biçimde silinmesini temsil etmektedir.