Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Multidisipliner Yaklaşımlarla Coğrafya 2025, Clt. 3(3) 172-187
Eğitim Kurumlarında Mekansal ve Çevresel Koşulların Öğreten Motivasyonuna Etkisi
ss. 172 - 187
Yayın Tarihi: Eylül 30, 2025 | Görüntüleme Sayısı: 0/0 | İndirilme Sayısı: 0/0
Özet
Bu araştırma, eğitim kurumlarında mekânsal ve çevresel koşulların öğretmen motivasyonu üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, 2022–2023 eğitim-öğretim yılında Tokat ili merkez ilçesinde okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan öğretmenlerden oluşan 60 kişilik bir örneklem ile yürütülmüştür. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniğine dayalı olarak gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler doküman incelemesi ve anketlerle desteklenmiştir.
Bulgular, öğretmen motivasyonunu belirleyen başlıca faktörlerin okulun bulunduğu sosyo-ekonomik çevre, okul yöneticilerinin liderlik anlayışı, meslektaşlar arası ilişkiler, öğrenci davranışları ve okulun fiziki imkânları olduğunu göstermiştir. Katılımcıların çoğunluğu, olumlu okul iklimi, destekleyici yönetim anlayışı ve öğrencilerin öğrenmeye yönelik ilgisinin motivasyonu artırıcı unsurlar olduğunu ifade etmiştir. Buna karşılık, yetersiz fiziki koşullar, ekonomik sıkıntılar, yoğun bürokratik işlemler ve velilerle yaşanan iletişim sorunlarının motivasyonu olumsuz etkilediği tespit edilmiştir.
Araştırmanın sonucunda, öğretmen motivasyonunun yalnızca bireysel bir olgu olmadığı; mekânsal ve çevresel koşullarla doğrudan ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Bu bağlamda, eğitim kurumlarında motivasyonu artırıcı stratejilerin geliştirilmesi, fiziki eksikliklerin giderilmesi, okul ikliminin güçlendirilmesi ve paydaş işbirliğinin artırılması önerilmektedir. Çalışma, eğitim coğrafyası literatürüne öğretmen motivasyonunun çevresel ve mekânsal boyutlarını dâhil ederek katkı sağlamaktadır.
Anahtar kelimeler: Öğretmen motivasyonu, eğitim coğrafyası, mekânsal koşullar, çevresel faktörler, okul iklimi
APA 7th edition
Kaymak, M. (2025). Eğitim Kurumlarında Mekansal ve Çevresel Koşulların Öğreten Motivasyonuna Etkisi. Multidisipliner Yaklaşımlarla Coğrafya, 3(3), 172-187.
Harvard
Kaymak, M. (2025). Eğitim Kurumlarında Mekansal ve Çevresel Koşulların Öğreten Motivasyonuna Etkisi. Multidisipliner Yaklaşımlarla Coğrafya, 3(3), pp. 172-187.
Chicago 16th edition
Kaymak, Macide (2025). "Eğitim Kurumlarında Mekansal ve Çevresel Koşulların Öğreten Motivasyonuna Etkisi". Multidisipliner Yaklaşımlarla Coğrafya 3 (3):172-187.
Abdullah Sürücü, A. Ü. (2018). Öğrenci Motivasyonunu Artıran ve Azaltan Öğretmen Davranışlarının İncelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 255-295.
Akbaba, S. (2006). Eğitimde Motivasyon. Kazım Karabekir Eğiitm Fakültesi Dergisi(13), 344-360.
Betül Düzenli Çil, E. A. (2022). Öğrenme Analitikleri ve Motivasyon Üzerine Bir İçerik Analizi Çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi(53), 409-426.
Burcu Yavuz, K. Y. (2018). Öğretmenlerin İş Motivasyonu Kaynakları: Ölçek Geliştirme Çalışması. Özgün Araştırma Makalesi, 9(3), 408-433.
Cennet Demir, E. D. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Motivasyonları ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 1-12.
Ergül, H. F. (2005). Motivasyon ve Motivasyon Teknikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 67-79.
Esra Karabağ, E. K. (2021). Öğretmen Mesleki Motivasyonu Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Çevrimiçi ve Kâğıt Kalem Uygulamalarının Karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(51), 479-498.
Esra Köse, A. T. (2018). Öğretmen Motivasyonunu Etkileyen Faktörlere İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(48), 255-277.
Gencer, M. (2022). Okul Yöneticilerinin Öğretmenlerin Motivasyonlarına Etki Eden Davranışları: Bir Meta-Sentez Çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 27-43.
Kılıç, Y. (2021). Kamu ve Özel Okul Öğretmenlerinin Motivasyon Düzeylerinin Karşılaştırılması. Araştırma Makalesi, 10(1), 1-22.
Köse, M. F. (2022). Okul Dışında Çalışan Öğretmenlerde Mesleki Motivasyon: Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Üzerine Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 60-75.
Mecbure Aslan, S. D. (2020). Dışsal Motivasyon İçsel Motivasyon ve Performans Etkileşimine Kuramsal Bir Bakış. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 291-301.
Melek Şener, N. C. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitim Veren Öğretmenlerin Okul Yöneticileri ile İlişkilerinden Kaynaklı Motivasyon Düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 21-37.
Muhammet Yılmaz, Ö. A. (2013). Öğretmen Motivasyonunun Artırılmasında “ÖNKAS” Ödül Sistemi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 292-311.
Samih Bayrakçeken, Ö. O. (2021). Motivasyon Kuramları Çerçevesinde Öğrencilerin Öğrenme Motivasyonlarının Arttırılması: Bir Derleme Çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 677-698.
Samih Bayrakçelen, O. B. (2021). Motivasyon ve Başarı: Öz Belirleme Kuramı Temelinde Öğrenciler Öğrenmeye Nasıl Motive Edilebilir? Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi(66), 482-505.
Sinan Ünsar, A. İ. (2010). Çalışma Hayatında Motivasyon ve Kişiyi Motive Eden Faktörler: Bir Alan Araştırması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 248-262.
Soner Doğan, O. K. (2012). Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Öğretmen Motivasyonuna İlişkin Algı ve Görüşleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1-17.
Soner Doğan, O. K. (2017). Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Öğretmen Motivasyonuna İlişkin Algı ve Görüşleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 1-18.
Şükrü Ada, D. A. (2013). Öğretmenlerin Motivasyon Etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 151-166.
Yılmaz, S. (2017). Görsel Sanatlar Öğretmenlerinin Motivasyon Stratejilerine İlişkin Beklentiler. Eğitim ve Toplum Dergisi, 6(17), 439-473.
Yurt, E. (2022). Türkiye’de Akademik Motivasyon Konusunda Yapılan Araştırmaların İncelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 95-112.
